ఆధార్ పేమెంట్పై ఎందుకంత పట్టుబడుతున్నారు?

సెప్టెంబర్ 1 నుంచి గ్రామీణ ఉపాధి హామీ చట్టం ప్రకారం ఆధార్ చెల్లింపు విధానాన్ని తప్పనిసరి చేస్తూ కేంద్ర ప్రభుత్వం తీసుకున్న నిర్ణయాన్ని ఖండిస్తూ కాంగ్రెస్ పార్టీ ఈ ప్రకటన చేసింది.

మోదీ ప్రభుత్వం ‘ఆధార్ టెక్నాలజీ’ని ఆయుధం చేయడం మానేయాలి. అప్పుడు అత్యంత దుర్బలమైన పౌరుల సామాజిక సంక్షేమ ప్రయోజనాలు తిరస్కరించబడవు.

గ్రామీణ ఉపాధి హామీ చట్టం కింద సెప్టెంబర్ 1 నుంచి ఆధార్ చెల్లింపు విధానాన్ని తప్పనిసరి చేస్తూ కేంద్ర ప్రభుత్వం తీసుకున్న నిర్ణయాన్ని ఖండిస్తూ కాంగ్రెస్ పార్టీ ఈ ప్రకటన చేసింది. ఉపాధి హామీతో పాటు అన్ని సామాజిక భద్రతా పథకాల్లో ఆధార్ చెల్లింపు విధానాన్ని ప్రజలపై విధించరాదని కాంగ్రెస్ పార్టీ డిమాండ్ చేసింది. ఈ సందర్భంలో ఆధార్ చెల్లింపు పద్ధతి ఏమిటి; దేశవ్యాప్తంగా పౌర సమాజ సంస్థలు మరియు కొన్ని రాజకీయ పార్టీలు ఎందుకు వ్యతిరేకిస్తున్నాయి; ప్రత్యామ్నాయాలు ఏమిటి… మొదలైన వాటి గురించి చర్చించడమే ఈ వ్యాసం ముఖ్య ఉద్దేశ్యం.

ప్రభుత్వ పథకాల కింద ప్రజలకు డబ్బును బదిలీ చేయడానికి ప్రధానంగా రెండు పద్ధతులు ఉన్నాయి: 1) ఖాతా ఆధారిత చెల్లింపు (నేషనల్ ఆటోమేటెడ్ క్లియరింగ్ హౌస్ – NATCH). 2) ఆధార్ చెల్లింపు వంతెన వ్యవస్థ (APBS) లేదా ఆధార్ ఆధారిత చెల్లింపు వ్యవస్థ (ABPS).

ఖాతా ఆధారిత చెల్లింపులు (NATCH) అంటే హక్కుదారు పేరు, బ్యాంక్ ఖాతా నంబర్, బ్యాంక్ IFSC ఉపయోగించి సాధారణ బ్యాంక్ బదిలీలు. ఇది NEFT బ్యాంక్ బదిలీని పోలి ఉంటుంది. ఈ ఖాతా ఆధారిత చెల్లింపు వ్యవస్థలకు ఏవైనా మార్పులు లేదా చేర్పులు పథకం అమలు చేస్తున్న మండల స్థాయి కార్యాలయంలోని కంప్యూటర్ ఆపరేటర్ ద్వారా స్థానికంగా చేయవచ్చు.

ఆధార్ బ్రిడ్జ్ పేమెంట్ సిస్టమ్ (ABPS) కింద క్లెయిమ్‌దారుల ఆధార్ నంబర్ వారి ఆర్థిక చిరునామాగా పనిచేస్తుంది. ABPS కోసం హక్కుదారుల ఆధార్ వివరాలను తప్పనిసరిగా జాబ్ కార్డ్ మరియు బ్యాంక్ ఖాతాకు లింక్ చేయాలి. వర్కర్ యొక్క ఆధార్ తప్పనిసరిగా నేషనల్ పేమెంట్స్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (NPCI) డేటాబేస్‌తో మ్యాప్ చేయబడాలి. చివరగా, బ్యాంక్ ఇన్‌స్టిట్యూషనల్ ఐడెంటిఫికేషన్ నంబర్ (IIN) తప్పనిసరిగా NPCI డేటాబేస్‌తో మ్యాప్ చేయబడాలి. క్లెయిమ్‌దారుకు ఒకటి కంటే ఎక్కువ బ్యాంక్ ఖాతాలు ఉన్నట్లయితే, వేతనాలు తాజా ఆధార్ లింక్ చేయబడిన మరియు NPCI లింక్ చేయబడిన బ్యాంక్ ఖాతాకు జమ చేయబడతాయి.

NDA ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టిన ‘జన్ధన్, ఆధార్, మొబైల్’ (JAM) త్రిమూర్తులలో ‘ABPS’ వ్యవస్థ ఒక భాగం. 100 కోట్ల బ్యాంకు ఖాతాలను ఆధార్‌తో అనుసంధానించడానికి ప్రయత్నించడం నుండి అనేక సామాజిక భద్రతా పథకాల లబ్ధిదారులను అనుసంధానించడం వరకు 2017లో అనేక అంశాలలో ఆధార్ సీడింగ్ కోసం కేంద్ర ప్రభుత్వం లక్ష్యాలను నిర్దేశించింది.

గత ఏడాది జూలై నెలలో, ఏబీపీఎస్ పద్ధతిని మాత్రమే ఉపయోగించాలని కేంద్ర ప్రభుత్వం అన్ని కేంద్ర ప్రభుత్వ శాఖలకు లేఖ రాసింది. ఆ లేఖను అనుసరించి ప్రధాని కిసాన్ సమ్మాన్ నిధి పథకంలో ABPS పద్ధతిని తప్పనిసరి చేశారు.

కేంద్ర ప్రభుత్వ ఆదేశాలను అనుసరించి, గ్రామీణాభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ 2023 జనవరి నాటికి దేశవ్యాప్తంగా అన్ని ఉపాధి హామీ చెల్లింపులకు ‘ABPS’ పద్ధతిని తప్పనిసరి చేయాలని నిర్ణయించింది. అయితే ఆ సమయంలో కేవలం 43 శాతం మంది ఉపాధి హామీ కూలీలు మాత్రమే ‘ABPS’కి అర్హులు. ‘చెల్లింపులు. అప్పటి నుండి, ప్రజల ఒత్తిడి మరియు లక్ష్యాలను చేరుకోవడంలో రాష్ట్రాలు ఎదుర్కొంటున్న ఇబ్బందుల కారణంగా తప్పనిసరి ‘ABPS’ గడువు అనేక సార్లు పొడిగించబడింది. అయితే అప్పటికే జరగాల్సిన నష్టం జరిగిపోయింది. ‘ఏబీపీఎస్’ సమస్యలను పరిష్కరించలేక ఉపాధి హామీ కూలీల పేర్లను స్థానిక అధికారులు తొలగిస్తున్నట్లు దేశంలోని పలు రాష్ట్రాల నుంచి వార్తాకథనాలు వెలువడుతున్నాయి. గత 18 నెలల్లో దేశవ్యాప్తంగా దాదాపు 6 కోట్ల మంది ఉపాధి హామీ కూలీల పేర్లు తొలగించబడ్డాయి. ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో 80 లక్షల మంది, తెలంగాణలో దాదాపు 5 లక్షల మంది కార్మికుల పేర్లు గల్లంతైన సంగతి తెలిసిందే. ఇలా చేసినప్పటికీ, 31 ఆగస్టు 2023 నాటికి దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న మొత్తం కార్మికులలో 41 శాతం మంది ‘ABPS’కి అనర్హులుగా మిగిలిపోయారు.

నిజానికి ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో ఎప్పటి నుంచో అన్ని పథకాలకు ఆధార్ చెల్లింపు పద్ధతిని ఉపయోగిస్తున్నారు. అయితే ‘ఏబీపీఎస్’ పద్ధతిలో కార్మికులకు అర్హత కల్పించలేక, కార్మికుల పేర్లను సులభంగా తొలగించే ప్రయత్నం చేశారు. కథ ఇక్కడితో ముగియలేదు. రైతులకు ఇన్‌పుట్ సబ్సిడీ కోసం ప్రవేశపెట్టిన రైతు భరోసా పథకంలో, 2021లో రెండు లక్షల మంది రైతుల పేర్లు మూడో కంటికి తెలియకుండా తొలగించబడ్డాయి, ఎందుకంటే వారు ఆధార్ చెల్లింపు పద్ధతికి అర్హులు. నిజమైన లబ్ధిదారులు ఎవరైనా ఉంటే మళ్లీ దరఖాస్తు చేసుకునే వెసులుబాటు కల్పించారు, అయితే ఆధార్ చెల్లింపునకు అర్హత సాధించేందుకు క్షేత్రస్థాయిలో రైతులకు ఎలాంటి సహకారం అందించలేదు.

ఖాతా ఆధారిత చెల్లింపు పద్ధతి మరియు ఆధార్ చెల్లింపు పద్ధతి మధ్య ప్రాథమిక వ్యత్యాసం ఉంది. ఖాతా ఆధారిత చెల్లింపు విధానంలో ప్రజలకు ఎలాంటి సమస్య ఎదురైనా పరిష్కరించాల్సిన బాధ్యత ప్రభుత్వంపై ఉంది. అదే ఆధార్ చెల్లింపు విధానంలో ఏదైనా సమస్య వస్తే బ్యాంకుకు వెళ్లి పరిష్కరించుకోవాల్సి ఉంటుంది. ఈ పరిష్కారం అంత తేలిక కాదని ‘లిబ్‌టెక్ ఇండియా’ చేసిన పరిశోధనలో తేలింది. ఈ సంస్థ తరపున దేశవ్యాప్తంగా పథకాలను అమలు చేస్తున్న వందలాది మంది ప్రభుత్వ అధికారులు మరియు బ్యాంకు అధికారులతో మేము మాట్లాడినప్పుడు, వారికి ఆధార్ లింకింగ్ మరియు NPCI లింకింగ్ మధ్య తేడా తెలియదని కనుగొన్నాము.