డిజిటల్ చెల్లింపుల విధానంతో ఏటీఎంల వినియోగం చాలా వరకు తగ్గింది. కానీ కొన్నిసార్లు డిజిటల్ కరెన్సీ కంటే నిజమైన కరెన్సీ మంచిది. ఏటీఎం నుంచి డబ్బులు తీసుకునేటప్పుడు నకిలీ, చిరిగిన నోట్లు రావడం చాలా సహజం. ఏటీఎంలో చిరిగిన నోట్లు వస్తే ఏం చేయాలి..? మళ్లీ కొత్త నోట్లు ఇస్తారా? అసలు ప్రక్రియ ఏమిటి?
రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (RBI) రూపొందించిన నిబంధనల ప్రకారం, బ్యాంకులు ATM నుండి నిష్క్రమించే సమయంలో పాత మరియు చిరిగిన నోట్లను మార్చుకోవాలి. ఆ నియమం ప్రకారం, కస్టమర్ యొక్క ఈ అభ్యర్థనను బ్యాంక్ తిరస్కరించదు. సులువుగా మార్చుకునే అవకాశం ఉందని అర్థమవుతోంది.
కానీ దీని కోసం, వాస్తవానికి, సుదీర్ఘ ప్రక్రియ చేయవలసి ఉంటుంది. చిరిగిన నోట్లను మార్చుకునేందుకు బ్యాంకులు నిరాకరిస్తే సంబంధిత బ్యాంకింగ్ అధికారి రూ.10,000 జరిమానా చెల్లించాల్సి ఉంటుందని జూలై 2016లో ఆర్బీఐ ఉత్తర్వులు జారీ చేసింది. ఈ సదుపాయం అన్ని బ్యాంకుల్లోని వివిధ శాఖలలో అందుబాటులో ఉంది.
RBI ప్రకారం, ATM నుంచి నకిలీ నోట్లు బయటకు వస్తే, అది బ్యాంకుదే బాధ్యత. బ్యాంకు నోట్‌లో తప్పులుంటే బ్యాంకు సిబ్బంది తనిఖీ చేస్తారు. సీరియల్ నంబర్, మహాత్మాగాంధీ వాటర్‌మార్క్, గవర్నర్ సంతకం నోట్‌పై కనిపిస్తే, ఏదైనా సందర్భంలో బ్యాంకు దానిని మార్చవలసి ఉంటుంది.
మార్పిడి పరిమితులను ఉల్లంఘించిన నోట్లకు సంబంధించి రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఎప్పటికప్పుడు నోటీసులు జారీ చేస్తుంది. అటువంటి నోట్లను ఏదైనా బ్యాంకు శాఖ లేదా RBI కార్యాలయంలో సులభంగా మార్చుకోవచ్చు.నోట్ల మార్పిడికి నిర్ణీత పరిమితి ఉంది. RBI పాలసీ ప్రకారం, గరిష్టంగా 20 నోట్లను ఒకేసారి మార్చుకోవచ్చు.
అయితే, మార్పిడి చేసిన మొత్తం 5000 రూపాయల పరిమితిని మించకూడదు. చిరిగిన నోట్లను మార్చడానికి ఏకైక మార్గం ATM నుండి చిరిగిన నోట్లను జారీ చేసిన బ్యాంకు శాఖకు వెళ్లడం. దీని కోసం దరఖాస్తు ఫారమ్‌ను సమర్పించాలి. ఇది ఉపసంహరణ తేదీ, సమయం మరియు స్థలం వంటి సమాచారాన్ని అందించాలి. దరఖాస్తుతోపాటు ఏటీఎం లావాదేవీల స్లిప్‌ను కూడా సమర్పించాలి. లావాదేవీ సమాచారం కూడా మొబైల్‌కు వస్తుంది. ఇది ఇవ్వాలి. ఆ తర్వాత నోట్లు మార్చుకుంటారు.
