Children’s day 2023: మన దేశంలో పిల్లలకు ఎన్ని హక్కులున్నాయో తెలుసా?

నవంబర్ 14 మన ప్రధాని జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ జయంతి. ఆయన అధికారంలో ఉన్నప్పుడు బాలబాలికల విద్యను ప్రోత్సహించి వారి హక్కులకు మద్దతుగా నిలిచారు. అందుకే పిల్లలు ఆయనను చాచా నెహ్రూ అని ముద్దుగా పిలిచేవారు. అందుకే.. తనకూ ప్లిలకూ మధ్య ఉన్న బంధానికి గుర్తుగా.. ఏటా పాఠశాలల్లో బాలల దినోత్సవాన్ని క్రమం తప్పకుండా నిర్వహిస్తున్నారు. అయితే ఐక్యరాజ్యసమితి నవంబర్ 20ని అంతర్జాతీయ బాలల దినోత్సవంగా ప్రకటించింది. కానీ, నెహ్రూ జన్మదినాన్ని బాలల దినోత్సవంగా (బాలా దివస్) జరుపుకుంటున్నాం.

బాలల హక్కుల పరిరక్షణ, సమస్యల పరిష్కారానికి కృషి.. ఇవీ బాలల దినోత్సవం నాడు ప్రభుత్వాలు చేపడుతున్న చర్యలు. పిల్లలకు కూడా కొన్ని హక్కులు ఉంటాయి. పిల్లలకు హక్కులు ఉన్నాయని చాలా మంది విన్నారు, కానీ వారికి అవి ఏమిటో తెలియదు. బాలల దినోత్సవం యొక్క లక్ష్యాలలో ఒకదాని గురించి తెలుసుకుందాం..

భారత రాజ్యాంగంలో బాలల హక్కుల పరిరక్షణ కోసం కొన్ని ఆర్టికల్స్ (అధికారాలు) ఉన్నాయి. వాటిని పరిశీలిస్తే..

ఆర్టికల్ 15 (3).. మహిళలు మరియు పిల్లల సంక్షేమం కోసం ప్రత్యేక నిబంధనలను రూపొందించడానికి చట్టసభలకు అధికారం ఉంది. ఈ లేఖ ప్రకారం.. ఏదీ అడ్డుకోలేదు.

ఆర్టికల్ 21(A)..6 నుంచి 14 ఏళ్లలోపు బాలబాలికలకు ప్రభుత్వం ఉచిత నిర్బంధ ప్రాథమిక విద్యను అందిస్తుంది. భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 45 పిల్లలకు ఉచిత మరియు నిర్బంధ విద్యను అందించాలని పేర్కొంది. దీన్ని అమలు చేసేందుకు 2002లో 86వ రాజ్యాంగ సవరణ ద్వారా 6-14 ఏళ్లలోపు బాలబాలికలకు నిర్బంధ ఉచిత విద్య అందించాలని నిర్ణయించారు. ఈ అంశాన్ని ఆర్టికల్ 21-ఎగా పేర్కొంటారు. నిర్బంధ ప్రాథమిక విద్య ఇప్పుడు ప్రాథమిక హక్కు అని అర్థం.

ఆర్టికల్ 24 ప్రకారం, ఫ్యాక్టరీలు మరియు గనులలో 14 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్న పిల్లలను నియమించకూడదు.

ఆర్టికల్ 23 (1)..(2014లో సవరించిన ప్రకారం) మానవ అక్రమ రవాణా, భిక్షాటన లేదా మరేదైనా బలవంతపు పనిలో పాల్గొనడం శిక్షార్హమైన నేరం.

ఆర్టికల్ 39(E): ఆర్థిక అవసరాలు, ఇతర పరిస్థితులు. ఇలాంటి వాటిని ప్రోత్సహించకూడదు. ఇది పిల్లలకు మాత్రమే కాదు, పెద్దలకు కూడా వర్తిస్తుంది

ఆర్టికల్ 39-(F): బాల్యం మరియు యవ్వనం దోపిడీకి గురికాకూడదు. పిల్లలకు గౌరవప్రదమైన స్వేచ్ఛ మరియు వివిధ సౌకర్యాలు కల్పించాలి మరియు వారి అభివృద్ధికి కృషి చేయాలి.

ఆర్టికల్ 45 ..ప్రభుత్వం 6 నుండి 14 సంవత్సరాల వయస్సు గల బాలబాలికలకు నిర్బంధ ఉచిత ప్రాథమిక విద్యను అందిస్తుంది.

ఆర్టికల్ 51A(K): 6 నుంచి 14 ఏళ్లలోపు పిల్లలకు విద్యావకాశాలు కల్పించడం తల్లిదండ్రుల బాధ్యత. (ఈ అంశం 2002 86వ రాజ్యాంగ సవరణలో ప్రాథమిక విధుల్లో చేర్చబడింది)

ఆర్టికల్ 350-ఎ.. భాషాపరమైన మైనారిటీల పిల్లలకు మాతృభాషలో ప్రాథమిక విద్యను అందించేందుకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం తగిన సౌకర్యాలను కల్పించాలి.