ఎస్మాచట్టంఏమిటి? దీనికి ఉన్న విస్తృతి ఎంత? దీన్ని ప్రయోగిస్తే ఏమవుతుందో తెలుసుకుందాం?
‘ఎస్మా’ అనేది ‘ఎసెన్షియల్‌ సర్వీసెస్‌ మెయిన్‌టెనెన్స్‌ యాక్ట్‌’కు సంక్షిప్త రూపం. ఇది సమ్మెలు, హర్తాళ్ల వంటి సందర్భాల్లో ప్రజల దైనందిన జీవనానికి ఇబ్బంది కలగకుండా కొన్ని రకాల ‘అత్యవసర సేవల నిర్వహణ’ అవిచ్ఛిన్నంగా కొనసాగేలా చూసేందుకు 1981లో రూపొందించిన చట్టం. అత్యవసర సేవలు అందించే ఉద్యోగులు తమ విధులకు హాజరుకాకుండా ఆయా సేవలకు విఘాతం కలిగేలా సమ్మె కడితే జనజీవనానికి ఇబ్బంది కలగకుండా చూసేందుకు ప్రభుత్వానికి ఈ చట్టాన్ని ప్రయోగించే అధికారం ఉంటుంది.
ఎందు కోసం అమలులోకి తెచ్చారు?
1980ల్లో కార్మిక సంఘాల నిరసనలతో దేశం అట్టుడికిపోయింది. ముఖ్యంగా కార్మిక చట్టాల్లో కొన్ని మార్పులు తేవాలన్న ప్రభుత్వ ప్రయత్నాలను వ్యతిరేకిస్తూ దేశవ్యాప్తంగా కార్మిక సంఘాలన్నీ ఉద్ధృత స్థాయిలో ఉద్యమించాయి. 1981లో కార్మిక సంఘాలు పార్లమెంట్‌ ముందు భారీఎత్తున నిరసన ప్రదర్శన నిర్వహించాయి. దేశవ్యాప్తంగా పరిశ్రమలన్నింటా పెద్దఎత్తున సార్వత్రిక సమ్మె చేయాలని పిలుపునిచ్చారు. క్రమేపీ ఉద్యమం తీవ్రరూపం దాలుస్తున్నట్టు స్పష్టం కావటంతో ప్రభుత్వం ముందు 12 పరిశ్రమల్లో సమ్మెను నిషేధిస్తూ ‘ఎస్మా’ ఆర్డినెన్స్‌ తీసుకువచ్చింది. తర్వాత ఈ ఆర్డినెన్స్‌ స్థానే.. ‘ఎస్మా’ చట్టం తెచ్చారు. జమ్మూకాశ్మీర్‌ తప్పించి దేశవ్యాప్తంగా వర్తించే చట్టం ఇది.
ఈ చట్టం ప్రకారం అత్యవసర సేవలంటే..?
ప్రజల దైనందిన జీవితానికి అత్యవసరమని ప్రభుత్వం భావించిన ఏ సేవనైనా ‘అత్యవసర సేవ’గా పరిగణించి, ఆయా సేవలకు సంబంధించి ‘ఎస్మా’ వర్తిస్తుందని ప్రత్యేక ఉత్తర్వులు జారీ చేయవచ్చు. ప్రధానంగా-నీటి సరఫరా, ఆసుపత్రులు, పారిశుధ్యం, రవాణా, తంతితపాలాలతో పాటు పెట్రోలు, బొగ్గు, విద్యుత్‌, ఉక్కు, ఎరువుల వంటి వనరుల ఉత్పత్తి-రవాణా-పంపిణీ సేవలన్నింటికీ దీన్ని వర్తింపజెయ్యచ్చు. అలాగే బ్యాంకింగ్‌, ఆహార ధాన్యాలు, పదార్ధాల పంపిణీ వంటివాటన్నింటికీ దీన్ని వర్తింపజెయ్యచ్చు. ఈ చట్టప్రకారం సమ్మెను నిషేధిస్తున్నట్లు ఒకసారి ఉత్తర్వులు జారీ అయితే- ఇక ఆయా రంగాల్లో సేవలు అందించే వారు సమ్మె చేయటమనేది ‘చట్ట విరుద్ధ’ కార్యకలాపమవుతుంది. ఒకవేళ వారి సేవలు అత్యవసరమైనవైతే అదనపు సమయం పని చేయటానికి తిరస్కరించే అధికారం కూడా వారికి ఉండదు.
‘ఎస్మా’ను ఉల్లంఘిస్తే?
ఎస్మా నిబంధనలను అతిక్రమించి సమ్మెకు దిగినట్లు ఎవరిపైన అయినా బలమైన అనుమానం ఉంటే.. నేరశిక్షాస్మృతి(సీపీసీ)తో సంబంధం లేకుండానే.. పోలీసు అధికారులు ‘వారంట్‌ లేకుండానే’ అరెస్టు చేయవచ్చు. ఎస్మా నిబంధనలకు విరుద్ధంగా సమ్మె ప్రారంభించే, పాటించే ఉద్యోగులను డిస్మిస్‌ చేయటంతో సహా వివిధ రకాల క్రమశిక్షణా చర్యలు చేపట్టవచ్చు. సమ్మెలో పాల్గొంటున్న వారికి, వారిని ప్రోత్సహిస్తున్న వారికి కూడా జైలు శిక్ష, జరిమానా, లేదా రెండూ విధించవచ్చు. ఈ చట్టం ప్రకారం- సమ్మెకు ఆర్థిక సహకారం అందించే వారూ శిక్షార్హులే.
గతంలో ‘ఎస్మా’ ప్రయోగించిన సందర్భాలు ఉన్నాయా?
కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు సమ్మెలపై ‘ఎస్మా’ ప్రయోగించిన సందర్భాలు చాలానే ఉన్నాయి. 2003లో తమిళనాడు ప్రభుత్వ ఉపాధ్యాయులు నిరవధిక సమ్మెకు పిలుపిచ్చినప్పుడు జయలలిత ప్రభుత్వం ఎస్మా ప్రయోగించి దాదాపు 1,70,000 మందిని విధుల్లో నుంచి తొలగించింది. సుదీర్ఘ న్యాయ పోరాటం తర్వాతగానీ వారంతా తిరిగి విధుల్లో చేరలేకపోయారు. సమ్మె కట్టిన వైద్యులు, ఆసుపత్రి సిబ్బందిపై మన రాష్ట్రంతో సహా దేశవ్యాప్తంగా చాలాచోట్ల ఎస్మా ప్రయోగించారు. 2006లో ప్రైవేటీకరణను వ్యతిరేకిస్తూ దేశవ్యాప్తంగా విమానాశ్రయ సిబ్బంది సమ్మెకు దిగినప్పుడు, 2009లో ట్రక్కు రవాణా దారులు సమ్మె చేసినప్పుడు, 2009లో చమురు, గ్యాస్‌ సిబ్బంది సమ్మె చేసినప్పుడు.. ఇలా పలు సందర్భాల్లో ‘ఎస్మా’ ప్రయోగించారు.
What is Esma?
This expression is bandied about whenever there is a major strike or bandh. It is the acronym of a law, Essential Services Maintenance Act (Esma), which the government can invoke to prohibit striking employees from refusing to work in certain essential services, which are necessary for the maintenance of normal life in the country.
What are essential services?
Any service with respect to which the Parliament has power to make laws or the government feels that its discontinuation would affect the maintenance of supplies and services necessary for sustaining life is considered an essential service.
Which services fall under this category?
Services related to public conservancy, sanitation, water supply, hospitals or related with the defense of the country are considered essential. Any establishment dealing with production, supply or distribution of petroleum, coal, power, steel and fertilizers also falls under the essential services category. Apart from this, any service in connection with banking can be subject to Esma. Communication and transport services and any government undertaking related to the purchase and distribution of food grains are also subject to this act. The employees can’t even refuse to work overtime if their work is considered necessary for the maintenance of any of the essential services.
Is it illegal for these employees to go on strike?
A strike per se is not illegal, but the government is empowered to prohibit it if it feels that the strike is gravely disturbing public life. For that, the government has to issue a general or special order to end the strike. Any strike becomes illegal after the passing of this order.
What actions can be taken against the employees?
Persons who commence the strike as well as those who instigate it are liable to disciplinary action, which may include dismissal. As the strike becomes illegal after Esma is invoked, legal action can also be taken against these employees. Any police officer is empowered to arrest the striking persons without a warrant. Persons participating in or instigating the strike are punishable with imprisonment, which may extend to one year or with fine or with both
What is the Essential Commodity Act?
The Essential Commodity Act empowers the government to control production, supply and distribution of certain commodities. The act is aimed at maintaining or increasing supplies and for securing the equitable distribution and fair price availability of these commodities. The act is also intended to work against unethical trade practices like hoarding and blackmarketing.
Central Government Act
The Essential Services Maintenance Act, 1968
THE ESSENTIAL SERVICES MAINTENANCE ACT, 1968
ACT NO. 59 OF 1968 [ 28th December, 1968 1
An Act to provide for the maintenance of certain essential services and the normal life of the community.
BE it enacted by Parliament in the Nineteenth Year of the Republic of India as follows:-
1.
(1) Short title extend and duration. This Act may be called the Essential Services Maintenance Act, 1968 .
(2) It extends to the whole of India: Provided that it shall not apply to the State of Jammu and Kashmir except to the extent to which the provisions of this Act relate to Union employees.
(3) It shall cease to have effect on the expiry of three years from the date of commencement of this Act except as respects things done or omitted to be done before such cesser of operation of this Act, and section 6 of the General Clauses Act, 1897 , (10 of 1897 ), shall apply upon such cesser of operation of this Act as if it had then been repealed by a Central Act.
2.
(1) Definitions. In this Act,-
(a) ” essential service” means-
(i) any postal, telegraph or telephone service;
(ii) any railway service or any other transport service for the carriage of passengers or goods by land, water or air with respect to which Parliament has power to make laws;
(iii) any service connected with the operation or maintenance of aerodromes, or with the operation, repair or maintenance of aircraft;
(iv) any service connected with the loading, unloading, movement or storage of goods in any port;
(v) any service connected with the clearance of goods or passengers through the customs or with the prevention of smuggling;
(vi) any service in any mint or security press;
(vii) any service in any defence establishment of the Government of India;
(viii) any service in connection with the affairs of the Union, not being a service specified in any of the foregoing sub- clauses;
(ix) any other service connected with matters with respect to which Parliament has power to make laws and which the Central Government being of opinion that strikes therein would prejudicially affect the maintenance of any public utility service, the public safety or the maintenance of supplies and services necessary for the life of the community or would result in the infliction of grave hardship on the community, may, by notification in the Official Gazette, declare to be an essential service for the purposes of this Act;
(b) ” strike” means the cessation of work by a body of persons employed in any essential service acting in combination or a concerted refusal or a refusal under a common understanding of any number of persons who are or have been so employed to continue to work or to accept employment, and includes-
(i) refusal to work overtime where such work is necessary for the maintenance of any essential service;
(ii) any other conduct which is likely to, result in, or results in, cessation or substantial retardation of work in any essential service.
(2) Every notification issued under sub- clause (ix) of clause (a) of sub- section (1) shall be laid before each House of Parliament immediately after it is made if it is in session and on the first day of the commencement of the next session of the House if it is not in session, and shall cease, to operate at the expiration of forty days from the date of its being so laid or from the re- assembly of Parlia- ment, as the case may be, unless before the expiration of that period a resolution approving the issue of the notification is passed by both Houses of Parliament. Explanation.- Where the Houses of Parliament are summoned to re- assemble on different dates, the period of forty days shall be reckoned from the later of those dates.
3.
(1) Power to prohibit strikes in certain employments. If the Central Government is satisfied that in the public interest it is necessary or expedient so to do, it may, by general or
special Order, prohibit’ strikes in any essential service specified in the Order.
(2) An Order made under sub- section (1) shall be published in such manner as the Central Government considers best calculated to bring it to, the notice of the persons affected by the Order.
(3) An Order made under sub- section (1) shall be in force for six months only, but the Central Government may, by a like Order, extend it for any period not exceeding six months if it is satisfied that in the public interest it is necessary or expedient so to do.
(4) Upon the issue of an Order under sub- section (I),-
(a) no person employed in any essential service to which the Order relates shall go or remain on strike;
(b) any strike declared or commenced, whether before or after the issue of the Order, by persons employed in any such service shall be illegal.
4. Penalty for illegal strikes. Any person who commences a strike which is illegal under this Act or goes or remains on, or otherwise takes part in, any such strike shall be punishable with imprisonment for a term which may extend to six months, or with fine which may extend to two hundred rupees, or with both.
5. Penalty for instigation, etc. Any person who instigates, or incites other persons to take part in, or otherwise acts in furtherance of, a strike which is illegal under this Act shall be punishable with imprisonment for a term which may extend to one year, or with fine which may extend to one thousand rupees, or with both.
6. Penalty for giving financial aid to illegal strikes. Any person who knowingly expends or supplies any money in furtherance or support of a strike which is illegal under this Act shall be punishable with imprisonment for a term which may extend to one- year, or with fine which may extend to one thousand rupees, or with both.
7. Power to arrest without warrant. Notwithstanding anything contained in the Code of Criminal Procedure, 1898 , (5 of 1898 ), any police officer may arrest without warrant any person who is reasonably suspected of having committed any offence under this Act.
8. Act to override other laws. The provisions of this Act and of any Order issued thereunder shall have effect notwithstanding anything inconsistent there with.
contained in the Industrial Disputes Act, 1947 , (14 of 1947 ), or in any other law for the time being in force.
9. (1) Repeal and saving. The Essential Services Maintenance Ordinance, 1968 , (9 of 1968 ), hereby repealed.
(2) Notwithstanding such repeal, anything done or any action taken under the said Ordinance shall be deemed to have been done or taken under this Act, as if this Act had come into force on the 13th day of September, 1968 .
