మన దేశంలో ఎక్కువగా ఆస్తి వివాదాలు సర్వసాధారణం. పూర్వీకులు, తల్లిదండ్రుల ఆస్తుల బదలాయింపుపై వారసులు గొడవపడి కోర్టుకెళ్లారు. భారతదేశంలో ఆస్తి పంపిణీ స్పష్టమైన చట్టాల ద్వారా నిర్వహించబడుతుంది.
ఈ నిబంధనలపై ప్రజలందరికీ చట్టపరమైన అవగాహన ఉండదు. ఈ కారణంగా ఆస్తి వివాదాలు తలెత్తుతున్నాయి. అటువంటి పరిస్థితులను తనిఖీ చేయడానికి, ప్రతి ఒక్కరూ ఆస్తిని సజావుగా బదిలీ చేయడానికి చట్టాలపై అవగాహన కలిగి ఉండాలి. ముఖ్యంగా చట్టం ప్రకారం.. పూర్వీకుల ఆస్తులపై కొడుకులకు హక్కు ఉంటుందా? లేక మనవాళ్లకు ఉంటుందా అనే అవగాహన పెంచుకోవాలి.
సాధారణంగా వీలునామా రాయకుండా ఎవరైనా మరణించిన సందర్భాల్లో పూర్వీకుల ఆస్తిపై వారసత్వ హక్కుల సమస్య తలెత్తుతుంది. భారతీయ చట్టం ప్రకారం, మనవడికి తన తాత స్వయంగా సంపాదించిన ఆస్తిపై ఆటోమేటిక్ జన్మహక్కు ఉండదు. కానీ మనవడు పుట్టాక పూర్వీకుల నుంచి సంక్రమించిన ఆస్తిలో తాతకి వాటా వస్తుంది. కానీ ఈ జన్మ హక్కు ఆస్తిని వెంటనే స్వాధీనం చేసుకోదు.
* Transfer of property without a will
ఒక వ్యక్తి వీలునామా రాయకుండా మరణించినప్పుడు, వారి తక్షణ చట్టపరమైన వారసులు (usually wife, son, daughter) మాత్రమే మరణించిన వ్యక్తి స్వీయ-ఆర్జిత ఆస్తికి వారసత్వంగా పొందుతారు. ఇందులో మనవడికి వాటా రాదు.
మృతుడి భార్య, కుమారులు, కుమార్తెలకు సంక్రమించిన ఆస్తి వారి వ్యక్తిగత ఆస్తి అవుతుంది. అందులో భాగస్వామ్యం చేసుకునే హక్కు మరెవరికీ లేదు. తాతయ్య కుమారులు లేదా కుమార్తెలలో ఎవరైనా అతని కంటే ముందు ఉంటే, మరణించిన కొడుకు లేదా కుమార్తెకు చెల్లించాల్సిన ఆస్తిలో మరణించిన కుమారుడు లేదా కుమార్తె మాత్రమే చట్టబద్ధమైన వారసుడు.
కాబట్టి ఎవరైనా చనిపోతే వారి పేరు మీద ఉన్న ఆస్తి ముందుగా కొడుక్కే చెందుతుంది. ఆ తర్వాత మనవడికి తండ్రి నుంచి ఆస్తిలో వాటా వస్తుంది. కానీ తాత కంటే ముందే ఓ వ్యక్తి తండ్రి చనిపోతే.. నేరుగా తాత ఆస్తిలో అతనికి వాటా వస్తుంది.
* Legal protection
పూర్వీకుల ఆస్తిలో మనవడికి జన్మహక్కు ఉంది. ఈ విషయంలో తలెత్తే ఏదైనా వివాదాన్ని సివిల్ కోర్టుకు సూచించవచ్చు. తండ్రి లేదా తాత తన పూర్వీకుల నుండి సంక్రమించిన పూర్వీకుల ఆస్తికి అర్హులైనట్లే, మనవడు కూడా ఈ ఆస్తికి అర్హులు. కానీ తాతయ్య చనిపోయాక పూర్వీకుల ఆస్తి ముందుగా మనవడికి కాదు తండ్రికే చేరుతుంది. అంటే మనవడు తన వాటాను తండ్రి నుండి మాత్రమే పొందుతాడు. ఈ పూర్వీకుల ఆస్తిలో వాటా ఇవ్వడానికి తండ్రి నిరాకరిస్తే, మనవడు కోర్టుకు వెళ్లవచ్చు.
